"Remove"

Bideo hau ikusi eta gero, gauza asko etorri zaizkit burura. Alde batetik, konfidantza lar jartzen ari garela teknologia berrietan. Eta bestetik, buru eta zentzu apur batekin erabili behar ditugula eskura ditugun teknologi horiek; guk kontrolatu behar ditugu eta ez alderantziz.

Mugikorra, gps-a, pda, portatila, Internet-a,… gure egunerokoan inoiz baino presenteago ditugu, eta oso lagungarriak iruditzen zaizkigu. Baina ezin dugu ahaztu datu-trafikoa hor dagoela, eta badaudela zenbait sudurluze edo sarkin gure datuetan begiak jarrita dituztenak eta gure mugimenduak kontrolatzen dituztenak. Honek ez du esan nahi teknologia berriak baztertu behar ditugula, baizik eta gure datuak modu zentzudun batean eskaintzen ikasi behar dugula. Era horretan iruzurrak saihestuko ditugu.

Bideo honetako protagonistak, adibidez, ikusezina izaten ikasi du. Horretarako orainarte kontrolik gabe erabiltzen zituen hainbat dispositibo atzean utzi eta faltan somatzen zuen identitate eta intimitate hori berreskuratzea lortu du, baina noiz arte? Izan ere, nahigabe teknologia berrien mundu erakargarri horretara itzultzea oso erraza da. Hori bai, hor azken hitza guk daukagu, inork ez baikaitu behartzen. Beraz, perspektiba galdu barik ibiltzea oso garrantzitsua da.

Bloga irakaskuntzan

Duela urte batzuetatik hona oso ezagunak egin dira blogak. Dagoeneko edonork du blog bat: politikariek, kirolariek, kazetariek, idazleek… eta, nola ez, irakasleek ere. Blogak sekulako indarra hartzen ari da irakaskuntzan, oso tresna baliagarria dela erakutsi baita hainbat ikasgeletan. Eskoletan blogen presentzia ohikoa bihurtzen ari da; irakasleen blog pertsonalak, ikasleen blogak, eskolako blogak… non-nahi topa ditzakegu gaur egun. Zer dute blogek, irakaskuntza munduan hain erabiliak izateko?

Blog baten bitartez irakasleek euren esperientziak eta ezagutzak erakutsi ditzake, baina ez hori bakarrik, hau dena modu didaktiko batean irakatsi diezaiokete ikasleei. Dena den, oraindik badaude blogaren abantaila horiekin lan egiteko trebatu behar diren zenbait irakasle, gauza berria baitu. Hori bai, epe laburrean irakasle guztiek modu eraginkor batean erabiltzen jakingo dute. Gainera, ezin dugu ahaztu belaunaldi berrioi bete-betean harrapatu gaituela blogaren mundu honek, eta ondorioz, oso prestatuta gatozela.

Ikasleek euren ezagutza propioa sortu dezakete internetaren bitartez, baina horretarako euren lana gidatuko dien norbait behar dute, hau da, irakasleen laguntza behar dute proposatzen zaien lana modu eraginkor batean burutzeko.

Blogak formaziorako eta komunikaziorako lagungarriak dira, iritzi trukaketa bultzatzen baitu. Ikasleek euren ezagutza propioa sortzen dute, besteen ideiak eta iritziaz kontuan hartuz. Ideiak, ezagutzak, esperientziak... adierazteko ahalmena garatu eta sormena bultzatzeko aukera ematen ditu. Ikasteko tresnarik egokiena bloga da; blogari esker idazteak balioa berreskuratzen du komunikazio eta ezagutzaren alorrean. Bloga ikasteko tresna denez gauza asko egin daitezke blogen bitartez: albisteak zabaldu, eztabaidak sortu, lanak argitaratu, hausnarketak, ideiak, iritziak eta informazioa konpartitu edo argitaratu, elkarlanean aritzea, komunikatzea, gelako lanak egin, sormena landu eta azkenik, hau guztia irakasleak kudeatu dezan tutorizazio birtuala ere posible da.

Blogak beste komunikazio tresna bat izanik, elkarrekintza handiko komunikabide bat bezala erabili daiteke. Komunikazioa garrantzitsua da, eta blogak aukera asko ematen ditu lagunekin kontaktuan jartzeko era erraz eta azkar batean. Elkarrengandik gauza asko ikasten ditugu, eta beraz, blogak horretarako ere balio du, besteen ezagutzak eta esperientziak kontuan hartuz aspektu guztietan (sozialean, kulturalean zein pertsonalean) aberasteko.

Bestalde, blogetan aurkitu ditzakegun edukiak ez dira bakarrik testualak, baizik eta ikusentzunezko multimediez (argazkiak, bideoak eta audioak) lagundurik ere agertzen dira, eta horrek asko laguntzen du edukiak erraz ulertzen eta barneratzen. Atzerriko Hizkuntzaren kasuan, multimedia funtsezkoa tresna bihurtzen da edozein hizkuntza ikasteko prozesuan, entonazioa eta ahoskatzeari arreta jarri nahi bada, adibidez.

Blogak irakaskuntzan oso erabilgarriak izan daitezke. Izan ere, esperientzia eta iritzi pertsonalak askatasun osoz adierazteko aukera ematen du, eta noski bertan irakurleek ere parte hartu dezakete euren iritziak, erantzunak edota ikuspuntuak eskeiniz. Honekin, zera esan nahi dut, ikasle bakoitzak ematen dituen ideiekin debate interesgarri eta zabal bat sortu daitekeela, eta debate honen bidez ikasleek euren ezagutza aberastu dezaketela.

Egia da, badaudela ikasle batzuk nota txarrak dituztenak baina esperientzia eta ezagutzez beteriko blog interesgarri bat sortzeko sekulako abilezia dutenak. Honek esan nahi du motibazioa funtsezko pieza dela ikaskuntza arrakastatsua izan dadin. Blogak, beraz, motibatzeko tresna bezala erabil daitezke. Era honetan, gazteak motibatzeaz gain, teknologia berrietan hezitzen dira ere.

Bloga, lanak entregatzeko ere baliagarria da. Irakasleak lanak paperean entregatu beharrean blog batean zintzilikatzeko aukera eman dezake, era horretan gauzak automatikoki ordenatzen dira orden kronologikoan eta laguntza edo iruzkinak egin ditzakete irakasle eta beste ikasleek euren arteko arteko elkarrekintza handituz.

Bukatzeko, konklusio gisa, blogak hainbat aspektu indartzen edo bultzatzen ditu: Komunikatzeko gaitasuna, ikasle-irakasle arteko harremanak, iritzi kritikoa, ikaskuntza aktiboa, ikasteko gogoa edota jakin-mina, partaidetza, talde lana, elkarreragintza, ezagutza konpartitzea,...

"History of Internet"

Bideo hau laburbiltzea apur bat zaila da, baina tira saiatuko naiz nik ulertu dudana era ulergarrian helarazten.

    1957.urtean baino lehen, ordenadoreak ez ziren eraginkorrak eta ez zuten gauza bat baino gehiago aldi berean egiteko ahalmenik. Ordenagailuak gero eta handiagoak zirenez gela berezi batean gordetzen ziren eta espezialistak behar zituzten ordenagailuekin konektatu ahal izateko. Zeharkako konexio honek akats ugari zituen, eta denbora eta lan asko eskatzen zituen.

    1957.urtean aldaketa etorri zen. Konexio remoto bat ezarri zen ordenadoreekin zuzenean lan egiteko.

    1958.urtean DARPA agentziak ordenadore-sare handi bat prestatu zuen ezagutzen tranferentzia azkartzeko eta bikoizketa ekiditeko. Sare hau ARPANET izenarekin bataiatu zuten. Honetaz aparte, Interneten historian funtsezkoak diren beste hiru kontzeptu garatu ziren: Sare militarra, sare komertziala eta sare zientifikoa (CYCLADES). Gaur egungo Interneta, sare hauetan oinarritzen da.

    Sare hauen artean ezagunena ARPANET izan zen, 1966an sortutakoa. Bazegoen unitate zentral bat ordenadore txikien aurretik lan egiten zuena. IMP izeneko ordenadore honek sarearen aktibitate guztiak kontrolatzen zituen eta ordenadore zentralean sartzeko bakarrik balio zuen. IMP-ak bakarrik zeuden sare batean interkonektaturik. Sare honek SUBRED zuen izena.

    Ondoren, “Network” ordenadoreen arteko lehenengo konexiorako protokolo bat sortu zen (NCP), sarea kontrolatzeko erabiltzen zena eta gero TCP (transmisioen Kontrolaren Protokoloa) izatera pasatu zena. Azken hau eraginkorragoa zen, artxiboen transferentzia egiaztatzen zuelako.

    Inglaterran NPL delakoa diseinatu zen. Suposatzen zen erabiltzaile eta artxiboen transferentzia ugari zeudela. Beraz, lineen pilaketak ekiditeko artxibo horiek pakete txikietan bidaltzea erabaki zuten, gero hartzailearen ordenadorean sartzeko berriz ere. Orduan sortu zen datu paketeen hartu-emana.

    1962an informazioaren sistemek sare zentralizatu bat zeukaten. Baina sare deszentralizatu bat diseinatu behar izan zuten edozein erasoren aurrean sareak bizirik irauteko. Garai hartan komunikazioak irratiaren uhinak erabiltzen zituen, baina erasoen beldur zirenez uhin zuzenak erabiltzearen aldeko apostua egin zuten. Soluziorik onena sarearen antolaketa edo banaketa izan zen.

    CYCLADES-en ideia nagusia sareen arteko komunikazioa zen, hau da, INTER-NET izenekoa.

    Igorlearen eta hartzailearen arteko komunikazioari heltzeko ordenadoreek ez zuten aukera askorik ematen, bakarrik balio zuten tranferentziak egiteko Zuzeneko Konexioa sortu zen arte. Konexio mota honek garrantzi handia izan zuen mundu osoan. Telefono konpainiek protokolo hau garatu zuten serbidoreen artean komunikazioa errazteko eta karguak eta fakturazioak jasotzeko.

    DARPA protokoloa ordenadoreetan konektatu ostean ISO eredua agertu zen. Honek sareen estandarizazioa ekarri zuen. TCP protokoloak ISO ereduaren arauetara egokitu zen eta honek TCP/IP protokoloa ekarri zuen. Protokolo honek sareen arteko konpatibilitatea bermatu zuen. Eta azkenean, baterakuntza honen bitartez Internet sortu zen. 1990an AERPANET desaktibatu zen, baina INTERNET-ek funtzionatzen jarraitu zuen.

Argi dago, Internet-en sorrera oso konplexua izan da. Apurka-apurka pausu handiak eman dituzte. Orain erabiltzen dugun Interneta sortzeko esfortsu, denbora eta pazientzia handia behar izan dituzte. Benetan harrigarria izan da Internet-aren garapena. Eta oraindik ere Internet hobetu nahian dabiltza; beraz, batek dakit hemendik beste 50 urtetara Interneta-a nolakoa izango den!

Teknologiaren eta gizartearen arteko harremana zuzena eta estua da. Teknologia garatzen doan heinean gizartean duelako eragina. Era berean gizartearen beharrizanak asetzeko teknologia berriak oso erabilgarriak dira. Bideoaren kasuan, sistema berriak sortu behar izan zituzten kanpoko erasoei aurre egiteko. Teknologia oro gizarte testuinguru batean gauzatzen denez teknologiaren eta gizartearen arteko elkar eragina ukaezina eta begi-bistakoa da, beraz. Teknologia esanahi handiko eragilea da gizarte antolakuntzan eta pertsonen bizi baldintzetan.

Hona hemen bideoa!

Informazioaren gizartea

Informazioaren Gizartea, Informazioaren eta Komunukazioaren Teknologiak era masiboan erabiltzeak sortzen duen ekoizpena eta truke sistema da. Informazioaren gizartea 1970.urtean sortutako kontzeptua da, baina gaur egun hartu du benetako indarra. Gizartea aldatzen doa eta aldaketa horietara egokitu behar gara, gizarte honetako parte izaten jarraitu nahi badugu. Bidean oztopo asko topatuko ditugula argi dago, hau guztia berria delako guztiontzat. Une honetan funtsezkoena ikasten ari gara: informazioa bilatzeko, aukeratzeko, jasotzeko eta konpartitzeko gai izatea. Lan hau gero eta konplexuagoa izaten ari da, informazioa amaigabearekin topo egiten baitugu.

Duela hamarkada bat hainbeste informazio eskuragai izatea pentsaezina zen. Gaur egun, normaltasun osoz hartzea eta hortara ahalik eta azkarren moldatzea baino ez zaigu geratzen. Hurrengo belaunaldiak, berriz, naturaltasun osoz ikusi eta biziko dute hau guztia.

Gure gizarte honetan lehen mailako garrantzia duen osagai estrategiko bihurtu da informazioa. Hori dela eta, testuinguru horretan herrialde industrializatuen eremuan informazioarekin zerikusia duten arlo guztien garatzeak aparteko garrantzia hartzen du eta informazio eta komunikazio teknologiak (IKTak) garapen ekonomikorako ezinbesteko osagai estrategiko bilakatu dira. IKTen garapenak, hain zuzen ere, informazio hori lortzeko garrantzia, distantzian nahiz denboran, murriztea ahalbidetzen du, enpresa eta etxebizitzei informaziorako sarbidea erraztuz, haiek edonon egonda ere, azkartasun handiagoa izanik. Horrez gain, teknologia digital berriek informazioaren sarbidea, tratamendua, bilketa eta transmisioa errazagoak eta merkeagoak izan daitezen ahalbidetzen dute.

Informazioarekin zerikusia duten teknologia berri horien garapenaren inguruan sortzen ari den egitura berri horri guztiari sarri “informazio gizartea” deitu ohi zaio, oinarri nagusitzat, hain zuzen ere, informazioa balio ekonomiko eta sozial bilakatzea duelako. IKTen enpresen eta gizakumeen jardueren ia eremu guzti-guztiei eragiten diete eta, era horretara, informazio gizartean lan egitea eta bizi izatea oinarrizko lehentasun bilakatu da enpresentzat nahiz gizabanakoentzat. Kontsumitzaileek eskaintzen zaizkien aukerei ahalik eta errentagarritasunik handiena ateratzeko duten gaitasunaren araberakoa izango da informazio gizarte berriaren arrakasta.

Badirudi, Informazioaren Gizartearekin batera gertatzen ari diren aldaketak oparotasuna sortzeko eta ezagutzak elkarrekin konpartitzeko bidea emango duten aldaketak direla, hau da, guztion bizimodua aberasteko aukera izugarriak emango dituzten aldaketak direla, baina ezin ditugu ahaztu gizarte honetatik kanpo geratzen diren pertsonak, aldaketa hauek pertsonen arteko desberdintasunak areagotu egin ditzaketeelako.

Honetaz guztiaz gehiago sakondu nahi baduzu tori bideo interesgarri hau:

Teknologia Berriak irakaskuntzan

Seymour Papertek dioenez (Papert, 1993), eskolaren eta ikaskuntzaren inguruan "ordenagailuek beraien ahalmen guztia erakusten dute, dena aldatzeko aukera ematen dutenean". Azken urteotan ordenagailuak eta beraien hedapen naturalak, sareak, unibertsitateko eta eskoletako ingurunea hartu dute. Ondorioz, "dena aldatzen" ari al da? Gure irakasleen irakaskuntza praktikak modu sakonean aldatzen ari al dira?

Unibertsitate tradizional baten eguneroko jarduerei gainbegiratu bat emanez gero, ezetz ondoriozta dezakegu; irakaskuntza praktikak, orokorrean, orain dela ehun urteko irakasle eskolako espirituari eta irakasleen "jakintza kutxa" paperari eusten dio. Non gelditzen dira gaur egun ditugun komunikazio aukera askotarikoak? Zergatik ez dira praktikan jartzen teoria pedagogiko berriak, orain, teknologiak aukera ematen duenean? (Larios, 1998). Errudunen bat bilatu behar badugu, eta ez da bakarra izango, teknologiak berak eta irakaskuntza instituzioen moteltasunak banatu beharko dituzte ardurak.

Interesgarria da erreparatze irakaskuntzarekin zuzenean loturiko aurrerapen teknologiak oso mantso sartzen ari direla irakaskuntza sarean; era berean, itxura denez, "hezkuntza teknologia" modu harrigarrian ari da aurreratzen. Agian azkartasun hori bera da egokitzapena zailtzen duena: egonkortasun faltak eta etengabeko aldaketak instituzioak eta irakasleak urrundu egiten ditu hain aldakorrak diren lanak onartzetik, hauek erabat aprobetxatu aurretik aldatu egin beharko bailirateke. Gehiegizko aldakortasunak "bukatu gabeko lanaren" itxura eman dezake, erabat "fidagarria" ez den zerbaitena.

Noski, dena errazagoa izango litzateke unibertsitateek urteetako mugikortasunik ezaren zamarik edukiko ez balute. Instituzio horiei ez zaie erraza suertatzen ezarrita dagoen irakaskuntzarekin haustea kognitiboki eraginkorragoak direnekin ordezkatzeko, baina "historiaren zamarik" jasan gabe.

Gauzak horrela, paradoxa batekin egiten dugu topo: moteltasun eta inertzia handia duen sistema batean sartu nahi dira etengabeko aldaketa azkarrak bizi dituzten elementu teknologikoak. Egoera horren aurrean, galdera bat sortzen da: nola lotu bi kontzeptuak, teknologia eta unibertsitatea, irakaskuntza prozesuak garatzeko eta teknologia berrien praktika aprobetxatzen duten irakaskuntza sistemak lortzeko? Bestela esanda: unibertsitate berriaren testuinguruan, zein da informazioaren teknologiaren berrikuntzek duten funtzioa?

Teknologia berriak irakaskuntzan

View more presentations from euskaljakintza.

Webaren gorakadarekin halako joera iraultzaile bat etorri zen: Internetek ordura arte ezagutzen genuen unibertsitatea desagerraraziko zuela uste zen. Gaur egun, hasierako gogo haiek itzaltzen hasi dira, irakaskuntza instituzioek oldar berritzaileari aurre egiten asmatu baitute. Ondorioz, uste baino aldaketa txikiagoak sortu dira. Horrela, badirudi, ezeren iraultza egiten baino gehiago betiko praktika tradizionalei sostengua ematen ari direla. Orain, profesional askok Microsoft PowerPoint erabiltzen dute gardenkiak sortzeko, beraien ikasleekin posta elektronikoz komunikatzen dira eta eskolak ematen dituzte bideokonferentzia bidez. Baina gardenkiek hor jarraitzen dute, irakasle-ikasle harremanak nahiko eskasak dira eta eskolak magistralak dira oraindik.

Agian iritsi da unea inguruan dugun olde teknologikoari abantaila ateratzeko; eskakizun iraultzailerik gabe, mobilizazio dei handirik gabe baina konformismo mugiezinean erori gabe (Garcia, 2000). Agian "erdibideko teknologiak" indartzeko garaia da, hau da, gaurko irakaskuntza eskemekin guztiz hautsi gabe eta mundu elektronikoan erabat lotu gabe, poliki aitzinatzeko aukera ematen duten beste eredu batzuk, "isileko iraultza" bat sortuko duten teknologiak, azken finean.

Orain, gure instituzioetan gehien erabiltzen diren irakaskuntza praktikak aztertzen hasi behar dugu, praktika horiek garatzen lagunduko duten teknologiak sar ditzagun poliki-poliki. Betiere informazioaren teknologia berrien eta praktika "pedagogiko berrien" bateratzea bilatuz eta, noski, bateratze horren eszenatokia eguneroko irakaskuntza izango dela pentsatuz.